De focus op focus

Beleving van Fabia Hooykaas

Een mooi woord is het, focus. Als je gaat zoeken naar een betekenis dan kom je onder andere uit op het synoniem brandpunt. Focus blijkt een leenwoord te zijn uit het latijn en betekent haard. Daarin herkennen we focus weer als brandhaard. En natuurlijk kennen we het ook als concentreren. Focus is vooral je richten een bepaald punt.

Focus heb je nodig om een doel te bereiken. Alle energie gaat naar dat punt toe. Je kunt een persoonlijke focus hebben. Het zoeken van een nieuwe baan, veel geld verdienen, je werk perfect doen, je tijd zinvol benutten en ga zo maar door.
Organisaties hebben zo hun eigen doelen en focussen zich erop om de doelen te bereiken. Je herkent het vast wel. We moeten dit jaar 10% meer winst maken, we moeten een telefoongesprek binnen 3 minuten beëindigen, we zetten de klant centraal, we worden het beste serviceteam van Nederland en nog oneindig veel meer.
Organisatie gebruiken meetbare ijkpunten (KPI’s) om focus te houden en te meten hoe dicht we ons doel naderen.

Toch zitten er donkere rafelrandjes aan focus. We komen ze bij onze projecten en trainingen regelmatig tegen. Als je focust op iets specifieks dan zie je de rest bijna niet meer. Wij doen met onze deelnemers vaak een eenvoudige oefening om dat zichtbaar te maken. We vragen ze goed rond te kijken en zich te focussen op alle rode kleuren in de ruimte, hun ogen dicht te doen en goed te concentreren op wat ze gezien hebben.
Vervolgens vragen we ze de ogen te openen en te vertellen wat voor groene dingen ze hebben gezien………..
 
We nemen als voorbeeld een organisatie met de focus op actie. Laten vast voorop stellen dat er niets mis is met actie maar het gaat er om als daar vooral de focus ligt. Als we bij klanten komen met die focus dan zien we steeds terugkerende patronen. Er ontstaat een probleem en de managers reageren met in actie komen. Door dat voorbeeldgedrag vertonen medewerkers ook dat gedrag. Ze gaan harder werken, maken meer uren en leggen elkaar door dit gedrag veel stress op. Het geeft iedereen een goed gevoel want je bent toch je uiterste best aan het doen. Levert dit gedrag ook betere resultaten op? Nee, meestal niet.
 
Waarom niet? Omdat er door dit gedrag een aantal belangrijke elementen voor de organisatie verloren gaan. Continue verbeteren wordt belemmert.
Enerzijds door gebrek aan reflectie. Hier wordt geen tijd voor gemaakt terwijl het goed is om de tijd te nemen om te bespreken wat goed en wat niet goed is gegaan. En niet onbelangrijk wat we ervan hebben geleerd en hoe we kunnen verbeteren.
Toen ik dit laatst met een aantal deelnemers bij een klant besprak, maakte ik ze duidelijk dat ze steeds blijven steken in de PDCA cirkel. Dit staat voor Plan, Do, Check, Act en is een continue proces van verbeteren.
Door hun gedrag gingen ze bij een probleem gelijk bedenken wat ze gingen doen en dat uitvoeren. En daar bleef het bij. Ze bleven letterlijk steken in het proces en waren niet in staat zich te verbeteren.
 
Anderzijds hebben medewerkers die te moe zijn door het constant in de actiemodus staan onvoldoende energie meer om nieuwe dingen te leren en om goed te toe te passen wat ze weten. Ze blijven in het oude hangen want dat is bekend en routine. Maar ze maken ook meer fouten, die steeds weer hersteld moeten worden, wat ook weer tijd kost.
 
Kortom focus hebben is gezond maar alleen als je wel om je heen blijft kijken wat het effect van het gedrag is. Er zit dus zeker een risico aan het alleen maar sturen op cijfers want dat is wat je doet als je stuurt op KPI’s.